Boerderij D'n Traonpot, wevershuis anno 1752 | Gemert

Deze mooie boerderij in het gehucht Boekent tussen Gemert en De Mortel is lange tijd als thuisweverij gebruikt. In het eeuwenoude gehucht Boekent, ontstaan rond een vijfsprong van wegen net buiten het huidige Gemert, ligt nog altijd deze mooi bewaarde kortgevelboerderij.

In 1752 werd op deze locatie van twee halve woningen één huis gemaakt. Tot omstreeks 1908 was op deze locatie een thuisweverij gevestigd. Voor elk van de oorspronkelijk vijf ramen aan de straatkant stond een handweefgetouw. De eigenaar/bewoner verbouwde in vroeger tijd ook zelf het vlas waarvan linnen werd gemaakt. Gemert was in de 19e eeuw een belangrijk centrum voor de thuiswevers, kort bij het meer industriele Helmond in de buurt en met lage loonkosten. Deze positie ging verloren door de opkomst van het machinaal weven eind 19e eeuw. Gemert heeft nog geprobeerd mee te gaan in de vaart der volkeren door ook een weeffabriek neer te zetten, maar het mocht niet baten. Ze hadden, letterlijk, de boot gemist. Het nieuwe kanaal de Zuid-Willemsvaart liep langs Helmond Someren en niet langs Gemert. Transport van en naar Gemert was nu duur in vergelijking met plaatsen die wel aan het kanaal lagen.

De naam D'n Traonpot moet zijn ontleend aan een bijproduct van de vlasbouw, te weten lijnolie ('traon'). Van 1908 tot 1969 was het pand in gebruik als een klein boerderijtje, sedertdien als woning. Op de schoorsteen een windwijzer met de verbeelding van een 'traonpot' (pot waarin de lijnolie werd bewaard), een originele 'traonpot' staat op de vensterbank in d'n herd voor het raam. Onder de rieten dakrand van de voorgevel hangt een zogeheten spreeuwpot.