Het Gulden Huys

Tot aan het eind van de 19e eeuw bevond zich in ’t Gulden Land het kasteel van de Rixtel, beter bekend als het “Gulden Huijs.” Eeuwenlang zetelden hier adellijke heren die de zeggenschap hadden over de heerlijkheid waartoe de dorpen Aarle, Beek, Donk, Stiphout en Rixtel behoorden. De heren hadden talloze grote hoeven en landerijen in hun bezit. Dit kasteel lag vlakbij het punt waar de Bakelse Aa en Gulden Aa bijeenkwamen. De omliggende, vruchtbare gronden van het Aa-dal zijn vermoedelijk aanleiding geweest om de toevoeging ‘Gulden’ te doen aan dit rijke stuk grond. 

Het water van de Aa werd gebruikt om de grachten om het kasteel te vullen. Bij het Gulden Huijs lag ook een watermolen. In de winter werd deze aangedreven door het Aa-water, in de zomer werd de watermolen aangedreven door paarden. Na zo’n 350 jaar dienst te hebben gedaan werd de molen onherstelbaar beschadigd. Een nieuwe molen met sluis werd gebouwd ten noorden van het Gulden Huijs. Koolzaad werd hier vermalen tot lijnolie. Van deze molen zijn in 2015 eikenhouten heipalen en bewerkte stukken natuursteen teruggevonden. 

Bij het kasteel hoorde eveneens een kleine scheepswerf, waar platbodems werden gemaakt. Met behulp van kleine platbodems, zogenaamde pleiten, werden diverse grondstoffen over de Zuid-Willemsvaart vervoerd richting Den Bosch.