Boerderij Aan de Stinckart | Gemert

Boerderij Aan de Stinckart in de Broekstraat is een oude boerderij die op de gemeentelijke monumentenlijst staat. Het is een krukhuis, heeft een rechthoekig grondplan, echter met als toevoeging aan het woongedeelte een zijwaartse aanbouw met een eigen dak loodrecht op de nokrichting van de hoofdbouw. Door die aanbouw is een L-vormige plattegrond ontstaan: de vorm van een deurkruk. Boerderij en aanbouw zijn niet tegelijkertijd gebouwd. De aanbouw blijkt te zijn toegevoegd tijdens een verbouwing in 1857. Broekstraat 21 werd in de periode 2000-2002 opnieuw verbouwd en gedeeltelijk gerestaureerd. Sindsdien is er geen bedrijfsgedeelte meer en is het hele gebouw in gebruik als woning.

Voor de verbouwing van 1857 had Broekstraat 21 een rechthoekige plattegrond. De boerderij was toen een hallenhuis. Hallenhuizen zijn de oudste historische boerderijen in onze regio. Van oudsher zijn hallenhuizen houten gebouwen. De hoofdconstructie wordt gevormd door (meestal) vijf ankerbalkgebinten die achter elkaar geplaatst werden. Boven op de verticale stijlen van de gebinten lagen in de lengterichting van het gebouw zogenaamde wormen. De twee wormen aan weerszijden van het gebouw droegen het dak.

De oude opzet van Broekstraat 21 als hallenhuis is nog herkenbaar aanwezig. Er is een houtskelet aanwezig, dat tegenwoordig bestaat uit 6 ankerbalkgebinten. Omdat de ankerbalkgebinten genummerd zijn met zogenaamde telmerken weten we dat in de loop van de tijd twee ankerbalkgebinten werden toegevoegd. Uit archiefonderzoek blijkt dat het oudste gedeelte van het pand niet lang voor 1622 werd gebouwd. Er kunnen 5 bouwfasen onderscheiden worden. Pas ca 1754 kreeg de boerderij voor het eerst een bakstenen gevel. In 1857 werden alle gevels in baksteen uitgevoerd.

Fase 1: 1610-1622 Bouw van een nieuw huis op wat nu Broekstraat 21 is.

Fase 2: 1657-1660 Waarschijnlijk wordt de boerderij verlengd met één gebint.

Fase 3: ca 1754 Nieuwe eigenaar Anthony van Dinther bouwt het middendeel van de voorgevel op in baksteen.

Fase 4: 1857 Antony van Dooren verbouwt de boerderij tot krukhuis. Tegelijk wordt het pand verbreed en verlengd met een tweede gebint. De zijgevels worden in baksteen uitgevoerd.

Fase 5: 2000-2002 De boerderij wordt verbouwd door de familie Koenders. Ook het stalgedeelte wordt woonhuis.

Broekstraat 21 blijkt de oudste boerderij in de Broekstraat te zijn.

Bron: Jan Timmers, Boerderij 'Aan de Stinckart', van vakwerkgebouw tot bakstenen krukhuis, Gemerts Heem 2017, nr 3