Vlisco tentoonstelling

In deze nieuwe tentoonstelling van het Industrieel Atrium staat het oudste nog bestaande bedrijf van Helmond, Vlisco, centraal. Deze textielonderneming is nog altijd actief als toonaangevende producent van bedrukte katoenen stoffen voor West- en Midden-Afrika.

Het officiële startjaar van Vlisco is 1846, het begon als voortzetting van de blauwververij en stoffendrukkerij van vader en zoon Sutorius die dateert uit 1802. Naast traditionele bedrukte stoffen voor de thuismarkt maakte Sutorius ook al stoffen voor de koloniale markt. Deze imitatie-batiks vonden via de Nederlandsche Handel-Maatschappij (NHM) afzet in het toenmalige Nederlands-Indië.
In 1846 kwam het bedrijf volledig in handen van de welgestelde Amsterdamse familie Fentener van Vlissingen die het ruim een eeuw lang samen met de aangetrouwde familie Matthijsen als familiebedrijf tot grote hoogte wist te ontwikkelen. Een belangrijke factor daarbij was het creëren van eigen afzetkanalen, buiten de NHM om. Tussen circa 1850-1960 kende Nederland meerdere katoendrukkerijen die imitatie-batiks maakten voor Nederlands-Indië, in de regel naast producten voor andere afzetgebieden. Uiteindelijk bleef Vlisco als enige over, de ontwerpcollecties van collega-ondernemingen zijn (groten)deels bij Vlisco terecht gekomen. De productie van wasdruk artikelen werd na 1960 een unieke specialiteit van Vlisco. De afzetmarkt was inmiddels verschoven van Nederlands-Indië naar Wet-Afrika. Daar was de Oosterse batik al in de Gouden Eeuw een geliefd product geworden De imitaties van Nederlandse en andere bedrijven werden vanaf eind 19e eeuw daar ook geleidelijk steeds populairder. Dutch Wax werd een begrip, met Vlisco anno 2025 als enige leverancier.

Deze tentoonstelling belicht de leidende rol van de familie Fentener van Vlissingen tot in de jaren ’60 en vervolgens die van de moedermaatschappij Gamma Holding (tot 2010) en diverse investeringsmaatschappijen. Wat hebben die van deze bijzondere textielonderneming met haar Afrikaanse werkmaatschappijen gemaakt?

De officiële opening van de tentoonstelling voor genodigden is zaterdagmiddag 25 januari en gebeurt door Joop van der Meij, voormalig CEO van de Vlisco en wethouder van cultuur, mw. Marita van Lierop. Vervolgens is deze expositie voor het publiek te bezichtigen op elke laatste zondag van de maand van 12.00 – 17.00 uur, ingaande zondag 26 januari en eindigend op zondag 25 mei 2025, en tijdens de reguliere openingstijden op de donderdagen in de periode van 30 januari t/m 22 mei van 10.00 – 12.30. De entree bedraagt 5 euro. Voor groepen kunnen aparte afspraken gemaakt worden buiten de genoemde openingstijden.
Korte schets van het Industrieel Atrium

Het Atrium is in 1995 opgericht en is gehuisvest in het karakteristieke pand van de vroegere Carp garenfabriek aan de Kanaaldijk NW 29 te Helmond. De missie van het industrieel Atrium kan min of meer geformuleerd worden als: het toegankelijk maken van kennis van over de industrie van Helmond in het verleden. Met andere woorden: de kennis en vaardigheden van de traditionele maakindustrie uit de 19e eeuw (textiel, druk en metaal), wat voortkomt uit het DNA van Helmond, dreigt verloren te gaan en moet daarom behouden blijven. In dit unieke kenniscentrum kan de
bezoeker op diverse manieren kennis maken met de industrie van vroeger en deze beleven. Daarnaast is aandacht voor nieuwe industrieën zoals Automotive en energie. De door het Industrieel Atrium geformuleerde doelen zijn: het behouden, beheren, uitbreiden en ontsluiten van de huidige permante collectie, evenals het ontwikkelen van programma’s mede in afstemming met diverse doelgroepen, bijvoorbeeld in de vorm van wisselende thematentoonstellingen. Bij de uitbreiding van haar activiteiten, zijn wij permanent op zoek naar (gemotiveerde) vrijwilligers.