De Pan-Keelven fietsroute vanuit Someren

Beschrijving

Routebeschrijving; Deze 32 km. lange fietsroute start in het centrum van Someren en loopt via de Natuurpoort Vennenhorst en het Keelven via de bossen van de Somerensche Heide naar het mooie natuurgebied De Pan. Via Maarheeze en Someren-Heide keert u weer terug naar het startpunt Wilhelminaplein in Someren. 

Vanaf het startpunt Wilhelminaplein in het centrum van Someren bij knooppunt 42 fietst u richting knooppunt 41 - 99 - 97 - 31 - 98 - 62 - 64 - 63 - 66 - 86 - 33 - 32 - 84 en 42.  Dan komt u weer bij het startpunt Wilhelminaplein in Someren. 

Ten zuiden van de Strabrechtse Heide ligt het Keelven op de Somerensche Heide. Tot 1920 was de Somerensche Heide een uitgestrekt heidegebied tussen de Strabrechtse Heide en het landbouwgebied van Weert. Door de heide stroomde de voedselarme Peelrijt. Tussen 1920 en 1930 werd de Peelrijt gekanaliseerd en het grootste deel van het gebied omgezet in landbouwgrond. Hier ontstond ook het dorp Someren-Heide. De overgebleven stukken werden omgevormd tot productiebossen voor de mijnbouw. Sinds het sluiten van de mijnen worden deze productiebossen weer omgevormd tot gemengde bossen en heidevelden met vennen.

Met het project Keelven heeft men de Somerensche Heide als recreatief gebied opnieuw ingericht door het regelmatige, rechthoekige bebossingspatroon af te wisselen met enkele flinke stukken heide met op vennen lijkende waterplassen. Op de heide grazen paarden, koeien, schapen en Schotse hooglanders. In het gebied zijn diverse wandelroutes uitgezet, variërend van 4 tot 9 km en het gebied is opgenomen in het wandelroute-, fietsroute- en ruiterroutenetwerk van Someren. De in 2017 aangelegde natuurpoort Vennenhorst biedt naast toegang en parkeergelegenheid informatie over het Keelvengebied en haar omgeving.

Vanuit het Keelven fietst u door de open velden met mooie vergezichten, een mooie weergave van de historische geografie van de ontginningen uit de jaren ‘30, richting De Pan. De Pan is een weelderig en gevarieerd natuurgebied, dat wordt afgewisseld door bos, heide, weilanden, akkers en natte gebieden. Het gebied bestaat uit drie aaneengesloten landgoederen, namelijk Landgoed de Pan, Boksenberg en Vroolijke Jager.

Boksenberg is een ca. 170 ha groot droog naaldbos op oud stuifzand. Dwars door de Pan slingert de Sterkselse Aa. Tot begin van de twintigste eeuw bestond het gebied voor het grootste deel uit heide. De oudste delen van het bos dateren uit deze tijd. De bossen bieden een schuilplaats aan voor veel dieren waaronder egels en reeën, maar ook de wielewaal en de boomklever is er te gast. Op de natste plekken in het beekdal groeien Elzenbroekbossen. Het is een natuurlijk bos met elzen en wilgen. 

De naam de Pan heeft betrekking op een komvormige laagte bij de oorsprong van de Sterkselse Aa. Hoef aan de Pan ligt centraal in het gebied, aan de Pandijk, niet ver van de plek waar deze de Sterkselse Aa oversteekt. De hoeve werd in 1831 gebouwd aan een zeer eenzame weg die verhoogd door de heide werd aangelegd vanwege de zeer natte en drasse bodem. Langs deze weg staat een kapelletje. In 1928 kocht de familie Philips een gedeelte, dat toen uit open heideveld bestond, en stichtte er Landgoed de Pan. Daarvan zijn nu nog enkele eikenlanen over. Nabij de hoeve bevindt zich een monument dat herinnert aan de omgekomen bemanningsleden van een hier op 22 juni 1943 neergestorte bommenwerper van de RAF.

In het noordelijke deelgebied Vroolijke Jager bevindt zich een archeologisch monument, bestaande uit de resten van een urnenveld dat door de ontginning grotendeels vernield is. Ook treft u in het gebied een Grenspaalmonument aan. De oude grenspaal is in 1997 vervangen door een (Drentse) zwerfkei. Die grenspaal vormde de scheiding tussen de Generaliteitslanden en het Spaanse Overkwartier van Gelre. Bij de grenspaal werden doorvoerrechten geheven tot 1794, toen de Fransen het overnamen. De oorspronkelijke natuurstenen grenspaal staat sinds 1998 in Someren-Heide.