Historisch Lieshout

Beschrijving

De route start op de Heuvel. Op de plek van het oude gemeentehuis staan nu woonappartementen. Op de Heuvel staat de Kiosk. Bavaria Brouwerij Café was vroeger Hotel Brox, een pand dat oorspronkelijk stamt uit 1802, gebouwd door Marinus van de Ven. In 1947 is het pand door brand verwoest en weer opgebouwd. Links van het Kerkhof pad staat het geboortehuis van Marinus Coppens de bekende Brabantse fotograaf. Daarnaast staan rijtjeswoningen, waar destijds klijne winkeltjes in zaten. Deze woningen zijn in 1990 gerenoveerd. 

Je fietst nu de Dorpsstraat in, waar op nr 10 de oude dokterswoning bevond. Later was hier garage Prinsen en nu is het Prinsenhof.

De oude jongensschool (gebouwd in 1859) stond daar ook. Daarnaast, nu nr 18 en 20 was vroeger het pand van de fam. Kuster die er een landbouwmachine bedrijf hadden, later werd dit Staadegaard. Het pand is herbouwd en er zijn nu winkeltjes.  De Kuiperstraat is genoemd naar Frenks Maas omdat daar vroeger het oude Kuipershuis van Frenks was.

Links van je Huize op nr. 21, het huis is in 1922 gebouwd door Roel Merkelbach. Het huis is helemaal gerestoreerd. Verder zie je rechts bij de Jumbo het standbeeld de Meet. De Meet doet Lieshout denken aan de rijke wielerhistorie die het dorp kent. 

Links zie je oude arbeidershuisjes gerenoveerd in 1991. Nu is het 1 woonhuis, vroeger waren het 2 huisjes. Voorheen woonde hier de hoefsmid Piet Siegers. Nu woont er zijn zoon, ook hoefsmid. 

Verder links was vroeger de oude meubelfabriek van Merkelbach, bekend om zijn oud-Hollandse meubelen. Er was ook een klein museum ingericht in het oude gedeelte. De meubelfabriek is omgebouwd tot woningen, Merkelbach in verhuist naar industrieterrein De Stater. Rechtdoor fiets je op de oude melkfabriek Landbouwers Welvaren. In 1906 is deze geopend en in 1940 definitief gesloten. Later woonde huisarts Dokter Teepen daar. 

In de bocht rechts is het pand waar vroeger wapenhandel Merkelbach zat. Hier woonde Jan de Smed, Jan de oude Keizer van gilde. Jan beweerde dat er vanaf zijn huis tot aan de oude kerk in de Burg v/d Heuvelstraat 13 cafés waren, nu nog maar 3.

Je gaat links de Schutstraat in en hier houd je links aan. Waar je het sub kampje ziet ga je links langs het kampje en daarna links Den Houw in, waar mooie boerderijen liggen. 

In de grote bocht houd je links aan. Voor je ligt plan Nieuwenhof-Noord. Hier zijn veel archeologische opgravingen gedaan, met veel vondsten.

Na de nieuwbouw rechts zie je aan de linkerkant een oude hoeve liggen. Dit was Hoeve van der Schoot. Dit staat nog op de poort vermeld. Lang woonde hier de familie Swinkels. Nu is het een zorgboerderij. 

De Schootsche Hoeve is een van de 9 oorspronkelijke hoeves van de Abdij van Floreffe.

Op de splitsing ga je rechtsaf de Brugstraat in, op het eind is dat De Schoffel, houdt dan links aan, weg volgen tot het eind. Je komt dan in de Molenstraat, Ga links af langs Molen de Leest. De molen is in 1900 gebouwd door Mannaers, schoonzoon van Dr. de Mol. In 1975 is de molen aangekocht door de gemeente en geressorteerd. In 1990 is Nationaal monument 'De Mulder' geplaats. De molen is vaak open voor bezichtiging. Ga de eerste weg rechtsaf, de Havenweg, in.

Op de hoek waar nu een huis staat was vroeger het oude klompenmakers huis van Peer Foolen. Links op de Havenwegweg het Herenhuis, oorspronkelijk jachthuis van de heer Bout. Ga links de Papenhoef in, je fietst deze straat uit. Ga linksaf. Je ziet links het oude voorkoopkantoor van Bavaria, dat in 1916 gebouwd is door Pastoor Giessen. Rechts zie je Bavaria Brouwerij. Bavaria geeft aan anno 1719, maar waarschijnlijk zijn ze ouder. Laurens Morrees had een bierbrouwerij in de boerderij Van W. Biemans in de Dorpstraat. Op 30 december 1764 trouwt zijn dochter Brigitta met Ambrosius Swinkels, en vanaf dat moment is de naam Swinkels verbonden aan de brouwerij. In 1924 werd een begin gemaakt van het Bavariacomplex en is het in de jaren erna uitgegroeid naar wat het nu is. De nieuwe brouwerij werd gebouwd door de Gebr. v/d Heuvel voor 2710 gulden, dit is het gebouw waar nu Brouwhuis 1 op staat. Op dit moment zit er de zevende generatie Swinkels in. De brouwerij welke met meerdere brouwerijen onder de naam Swinkels. Wel nog steeds met het biermerk Bavaria. 

Links aanhouden nader je weer de kern van het dorp en zie je de Poort van Binderen. Achter deze poort zie je de kerk, die in 1962 in gebruik is genomen. Op deze plaats stond vroeger Huize Ribbius, de heer Ribbius was voormalig secretaris van de gemeente. Fiets rechtsaf de Ribbiusstraat in tot aan de Provincialeweg, ga rechtsaf bij de rotonde rechts aanhouden richting brug. Over de brug rechtsaf het fietspad op,k langs het kanaal, gegraven in 1917-1918. De oorspronkelijke bruggen hebben ze op 10 mei 1940 om 15.00 uur laten springen en pas in 1969 zijn de nieuwe bruggen gerealiseerd. Langs het kanaal, tussen de twee bruggen, stond vroeger het geboortehuis van Martinus Swinkels (Tinus de koster een bekende Lieshoutse fotograaf). Dit huis was ook het geboortehuis van de bekende wielrenner Piet Damen. Later woonde er de familie Timmers. 

Bij het graven van het kanaal zijn er nog oude onderdelen gevonden, die waarschijnlijk uit de Romeinse tijd stammen, een Romeinse wachttoren. Voorbij de volgende brug draai je de met de weg mee en steek je de grote weg over waar je links gaat. Na de grote bocht staat links een boerderij. Dit is waar de oorsprong van Lieshout ligt. Heemkundekring heeft hier zijn naam aan ontleent 't Hof van Liessent. 

De eerste vermelding van Lieshout is van 1194, de heer van Lieshout Boudewijn werd Premonstreiter Monnik en schonk Lieshout en al zijn verdere bezittingen aan de Abdij van Floreffe. Bij de boerderij links, zie je achter tegen het huis aan nog een gedeelte van de kloosterkerk. Onderin zitten nog de oude kruisgewelven. Voor de boerderij, waar nu weiland is, en je een flinke bult ziet, daar lag vroeger het kerkhof dat bij de kerk hoorde. Op het bordje staat een afbeelding van de kerk die na de kloosterkerk daar gebouwd is. In 1800 is de kerk tijdens een storm zwaar beschadigd, alleen de toren was nog in goede staat. Deze is afgebroken in in de Burg. v/d Heuvelstraat herbouwd. Je gaat terug de grote weg weer over en dan links af de Deense Hoek in. De houten huizen rechts zijn gebouwd voor het graven van het kanaal en was in gebruik als kantoor. 

Later werd Lieshouts tricotagebedrijf Litrofa genaamd. In deze 2 huizen hebben lang de fam. van Venrooij en de Leest gewoond. Waar de weg ophoudt begint ga je rechtsaf het Achterbosch in. Hier bevinden zich verschillende boerderijen die gebouwd zijn van stenen die gebakken zijn in de veld brandoven. Deze was gelegen links achter de sluiswachterswoning. De boerderij links nr 11 is een van de oudste boerderijen van Lieshout en is gebouwd tussen 1785 en 1791. Vroeger was de buitenkant van de boerderij gepleisterd. Dit was eigenlijk een beeldbepalend pand en had dus eigenlijk niet gemogen. Voordat je de Sluis over fietst zie je links van het kanaal de Ruweeuwsels liggen, een prachtig natuurgebied van ongeveer 16 ha groot, waar je prachtige wandelingen kunt maken. De sluis over passeer je de Helena Hoeve. Je gaat de Sluisweg in aan de Sonseweg, links op de hoek zie je het waterstation van het W.O.B. Hier ga je links de Sonseweg op tot aan de eerste weg rechts, daar ja het je het Broek in. De broekgronden die hier te zien zijn zijn in 1913 ontgonnen. Vroeger werd hier in het Broek de Broekwal kermis gehouden. Toon Boudewijns (Toon den Tus) had hier een herberg, waar met de kermis goed gedronken en gevochten werd. Je fietst het Broek door tot aan het Knapersven. Die blijf je volgen tot je de Plevierstraat ziet aan de linkerkant. Deze straat ga je in en houd links aan tot het einde van de weg. Ga dan linksaf het Meerven in, 2e zandweg af. Aan het einde van de zandweg zie je recht voor je het mooie Torreven liggen, de moeite waard om te zien. 

Vanaf de zandweg waarvan je kwam ga je rechtsaf totdat je op de Rooijseweg komt, hier ga je rechtsaf. De eerste weg links, voor het kruisbeeld door meteen rechtsaf de Tuindersweg in. Daar zie je de Totempaal, die geschonken is door de Mariahoutse emigranten uit Canada. Ga rechtsaf de Pionierse4g in en weer rechts de Zr. Persoonsstraat in. Je fiets dan langs het Oranjeplein waar een speeltuintje voor de jeugd is. Je komt uit in de Mariastraat waar je linksaf gaan. Rechts zie je het Openluchttheater met het Processiepark. De kerk is in 1933 gebouwd door Pastoor van Eijndhoven. Deze pastoor liet hier een Lourdesgrot bouwen, die jaren druk bezocht is. In 1982 is de grot opnieuw opgebouwd. Je fietst nu richting het Ginderdoor, rechts zie je het bedrijf van Martens, vroeger een landbouwmachinehandel die de familie meer dan een eeuw had. Hier bevond zich vroeger Herberg Logé 'De Reizende Man' die een zeer bekende naam had in die tijd. Je bent nu op het Ginderdoor, na de grote bocht voor de boerderij nr 37 heeft vroeger de kapel gestaan, deze is in 1815 afgebroken. De oudste vermelding van de kapel is 1485. Bij de afbraak van de kapel zijn de afkomende materialen gebruikt voor het veldwachtershuisje, dat heeft gestaan hoek Dorpsstraat / Vogelenzang. Deze is inmiddels ook weer afgebroken. De naam Ginderdoor komt al voor in een carter van 12-01-1311 van Hertog Jan van Brabant. Dan ga je rechts de Broeksteeg in, waar je linksaf de zandweg ingaat die ook Broeksteeg heet. Voordat je linksaf gaat zie je rechts een grote berg. Dit was vroeger een stortplaats voor afval. Het bgebied werd ook wel het Keelgras genoemd, al in 1246. Het pad in zie je links het natuurgebied het Moorsel. Het Moorselen is 11 hectare groot en verdeeld over 6 velden. In mei en juni groeien hier duizenden vleeskleurige orchideeën. Een zeer zeldzame plant die maar op weinig plaatsen groeit in Nederland. Het Moorselen heeft een middenpad dat toegankelijk is via een poortje aan het verharde gedeelte van de Broeksteeg. De velden zijn alleen met een IVN gids te betreden. 

Het eerst pad links, over de Donkervootseloop komt uit bij de Molen. In 1819 is deze molen gebouwd door Antoon Swinkels. In 1974 is hij aangekocht door de gemeente en gerestorneerd. Je gaat nu de Provincialeweg op waar je rechts de Dorpsstraat ingaat. Na 100 meter ga je links het fietspad op en volgt dit pad tot aan de Baverdestraat. Langs de Provincialeweg staat een prachtig gerenoveerde langgevel boerderij. In de Baverdestraat neem je de 2e weg links de Nieuwstraat in. In deze straat zijn de eerste woningen na de oorlog gebouwd door de gemeente. Fiets de Nieuwstaat uit en ga dan rechtsaf terug naar de Heuvel, het vertrekpunt. Hier kun je je dorst lessen aan de dorpspomp, die door het Gilde is gebouwd en waar bij een speciale gelegenheid er ook weleens bier uit komt.