Leengoed Espendonck | Gemert

In de middeleeuwen lagen er op het huidige gehucht Esdonk twee belangrijke hoeven. Beiden waren bekend onder de naam Espendonk. Eén van de hoeven op Esdonk was particulier bezit en werd al in de middeleeuwen opgedeeld in meerdere boerderijen, waaruit het gehucht Esdonk ontstaan is. De tweede hoeve behoorde tot de uitgebreide bezittingen van de adellijke familie Van Gemert, de familie die van oudsher landsheer was van de heerlijkheid Gemert. In 1366 moest Diederik van Gemert afstand doen van de heerlijkheid ten gunste van de Duitse Orde. Vanaf dat moment is de hoeve een leengoed van de Commanderij Gemert. De Van Gemerts en hun erfgenamen blijven als leenmannen eigenaar van de hoeve. In de 15de eeuw was Art Goossens Steenwech leenman voor de hoeve. Op zijn beurt verpachte hij de hoeve voor 17 mud rogge, 6 mud boekweit, 2 mud haver en nog een geldbedrag van 4 Peter. De hoeve omvatte toen bijna 8 ha akkerland en ruim 9 ha weiland. Vanaf het eind van de 18de eeuw behoort de hoeve weer tot de Gemertse kasteelgoederen, eigendom van de families Van Riemsdijk, Lüps en Scheidius. In 1911 wordt opdracht gegeven voor de bouw van een nieuwe boerderij op de oude huisplaats. In 1938 wordt de familie Van Moorsel eigenaar. Er zijn aanwijzingen dat de hoeve eertijds was omgeven door een gracht.