Paal op De Sijp | Gemert

De Gemertse Peel had vanaf 1434 een aparte status. Dat was het resultaat van jarenlange ruzie tussen de bewoners van Bakel, Aarle-Rixtel, Beek en Donk en Helmond enerzijds en de bewoners van Gemert en de Duitse Orde anderzijds over de rechten op dit gebied, dat daarom de naam Kijfveld kreeg. Van oudsher hoorde de Gemertse Peel bij de soevereine heerlijkheid Gemert, met de Duitse Orde als landsheer. In 1408 namen 'die van Bakel, Aarle, Beek en Helmond' de vrijheid om grenspalen te zetten tussen Gemert en de Gemertse Peel en zich zo het Kijfveld toe te eigenen. Luid protest van Gemert, omdat anderen immers niet op eigen houtje de grens tussen het hertogdom Brabant en de heerlijkheid Gemert konden bepalen.

Nader onderzoek naar de Gemertse Peel

In 1411 riep de hertog de dorpen op om de grens van het Duits Ordens gebied te respecteren. In het onderzoek daaropvolgend moesten 'die van Bakel, Aarle, etc.' toegeven dat de grenspalen van 1408 geen enkele waarde hadden. De Hertog van Brabant riep in 1434 zichzelf toen maar uit tot eigenaar van het Kijfveld en verkocht het meteen aan de Duitse Orde. De geldelijke vergoeding werd afgewenteld op de bewoners van Gemert.

Verkoop van de Gemertse Peel

Toen in de 19de eeuw alle woeste gronden door de Nederlandse staat aan de dorpen werden overgedragen, gold dat niet voor de Gemertse Peel. De staat had eerder alle goederen van de Duitse Orde in beslag genomen en beschouwde zich daarom eigenaar. Na weer een lang proces werd in 1871 besloten dat de Gemertse Peel verkocht zou worden en dat het dorp Gemert een deel van de opbrengst zou krijgen. Het resterende deel werd het dorp door de neus geboord. De tweede financiële strop voor Gemert over het Kijfveld.

Rode lijnen zijn de grenzen van Gemert. Tussen het Kijfveld en soeverein Gemert loopt de grens vanaf 1434 langs vier grenspalen, aangegeven met rode sterren.